Klachten en symptomen onveilige gehechtheid

Wanneer een kind in een onveilige situatie verkeert waarbij het moeilijk is om zich aan zijn primaire opvoeders, vaak de biologische ouders, te hechten zal het kind een onveilig gehechte levensstijl ontwikkelen. We herkennen drie vormen van onveilige gehechtheid.

In dit artikel lees je meer over gedragskenmerken, symptomen en klachten die je herkent bij iemand die onveilig gehecht is. Je leest welk gedrag en welke klachten per hechtingsstijl te herkennen is. Je leert meer over het zichtbare gedrag van een kind dat zich in een structurele onveilige situatie bevindt. Ook lees je meer over het gedrag en de klachten die een volwassene vertoont wanneer hij bekend is met onveilige hechting.

Vermijdende hechtingsstijl

Gedrag als kind:

• Weinig zichtbare emotie, zelfs in stressvolle situaties;
• Afstandelijk en onafhankelijk gedrag, alsof ze niemand nodig hebben;
• Vermijden van nabijheid of troost zoeken bij verzorgers;
• Voorkeur om alleen te spelen of zich terug te trekken.

Klachten als kind:

• Moeite met het uiten van emoties;
• Verminderd emotioneel bewustzijn;
• Soms fysieke stresssymptomen, zoals hoofdpijn of buikpijn, zonder emotionele uiting.

Gedrag van volwassene:

• Moeite met het tonen of erkennen van emoties, vooral in relaties;
• Vermijden van intimiteit en het afwijzen van afhankelijkheid;
• Overmatige focus op werk of hobby’s om afstand te bewaren;
• Ongemak bij kwetsbaarheid of diepe gesprekken.

 Klachten van volwassene:

• Moeite met het opbouwen van diepgaande relaties;
• Innerlijke eenzaamheid, ondanks oppervlakkig succes;
• Chronische stress door onderdrukte emoties;
• Bindingsangst en emotionele onbereikbaarheid.

Angstige hechtingsstijl

Gedrag als kind:

• Sterk clamerend gedrag, continu bevestiging en nabijheid zoeken;
• Angstig gedrag bij het vertrek van verzorgers (verlatingsangst);
• Intense emotionele uitingen, zoals huilen of boosheid, bij onzekerheid;
• Moeite met zelfstandig spelen of onafhankelijkheid ontwikkelen.

Klachten als kind:

• Overmatige angst en piekeren, vooral over relaties met verzorgers;
• Wisselende stemming afhankelijk van de respons van anderen;
• Lichamelijke spanning, zoals rusteloosheid of buikpijn bij stress.

Gedrag van volwassene:

• Sterke behoefte aan bevestiging en aandacht in relaties;
• Over-analyseren van interacties en relaties (angst voor afwijzing);
• Clamerend of jaloers gedrag tegenover partners;
• Angst voor verlaten worden, wat kan leiden tot controlebehoefte.

Klachten van volwassene:

• Chronische onzekerheid en piekergedachten;
• Moeite met grenzen stellen of autonomie behouden;
• Spanningen in relaties door overdreven emotionele afhankelijkheid;
• Somatische klachten zoals buikpijn, hoofdpijn of hyperventilatie.

Gedesorganiseerde hechtingsstijl

Gedrag als kind:

• Wisselend tussen nabijheid zoeken en vermijden van verzorgers;
• Verwarrend of tegenstrijdig gedrag, bijvoorbeeld huilen om nabijheid en daarna terugtrekken;
• Angstig gedrag, vooral in stressvolle situaties;
• Neiging tot dissociatie bij overweldigende emoties.

 Klachten als kind:

• Overlevingsreacties zoals bevriezing (freeze) of vluchten;
• Moeite met vertrouwen in verzorgers;
• Sterke gevoelens van verwarring, angst en onveiligheid.

Gedrag van volwassene:

• Wisselende houding in relaties: soms sterk afhankelijk, dan weer afstandelijk;
• Moeite met vertrouwen, wat zich kan uiten in jaloezie of achterdocht;
• Neiging tot zelfdestructief gedrag, zoals sabotage van relaties;
• Intense emotionele reacties, afgewisseld met terugtrekken of dissociatie.

 Klachten van volwassene:

• Moeite met het reguleren van emoties en stress;
• Angstige of traumagerelateerde klachten, zoals flashbacks of paniekaanvallen;
• Spanningen in relaties door wisselende patronen van nabijheid en afstand;
• Lichamelijke klachten zoals spanning in spieren, hoofdpijn of chronische vermoeidheid.

Hoewel de klachten en gedragingen van kinderen voortkomen uit aanpassingen aan hun vroege omgeving, kunnen deze patronen bij volwassenen leiden tot belemmeringen in relaties en emotionele gezondheid. Therapie kan helpen om deze patronen te doorbreken en een veilige hechting te ontwikkelen.

Wil je meer weten over lichaamsgerichte hechtingstherapie en zoek je een therapeut? Kijk dan in deze lijst.

Heb je de ambitie om lichaamsgericht hechtingstherapeut te worden? Volg dan de opleiding bij de Bellein Academie.