Hechtingspatronen in relaties

Waarom het in relaties ineens zó spannend kan voelen (en wat dat met hechting te maken heeft)

In dit artikel laat ik je zien waarom hechtingspatronen in relaties zoveel spanning en anxiety kunnen oproepen, juist als het dichtbij komt.

Als ik één gebied zie waar spanning enorm opspeelt, dan is het in relaties:

• relaties met partners;
• met ouders of kinderen;
• met collega’s;
• met cliënten, als je therapeut bent (of wilt worden).

In je eentje red je je vaak wel. Maar zodra er nabijheid, afhankelijkheid of afstand in het spel komt, gaat je systeem “aan”.

Hechting, heel eenvoudig uitgelegd

Toen je klein was, was je volledig afhankelijk. Je had anderen nodig om:

• gevoed te worden;
• getroost te worden;
• beschermd te worden;
• gezien te worden.

Daarin heb je, vaak zonder woorden, conclusies getrokken, bijvoorbeeld:

• “Ik moet flink zijn, anders ben ik tot last.”
• “Als ik teveel nodig heb, raak ik de ander kwijt.”
• “Ik krijg vooral aandacht als ik zorg voor de ander.”
• “Ik ben veiliger als ik mezelf een beetje wegstop.”

Dat noemen we kindovertuigingen die ontstaan zijn gedurende de hechtingsfase tussen ouder (opvoerder) en kind. Die kindovertuigingen zijn gekoppeld aan specifieke hechtingspatronen en ze gaan niet weg als je volwassen wordt. Ze verhuizen gewoon mee naar je volwassen relaties.

Een stukje praktijk: het glazen huis

In een module over hechtingsdynamieken beschreef een deelnemer haar binnenwereld als een zorgvuldig gebouwd huis. Stevig, netjes, alles onder controle.

Ze zei: “Ik heb dat huis nodig om me veilig te voelen.”

Door het werk in de groep, het kijken, voelen, teruggeven, gebeurden er twee dingen:

1. Ze merkte dat haar zorgvuldig gebouwde huis haar nu óók gevangen hield;
2. Ze schrok toen ze ontdekte dat anderen haar “huis” altijd al doorzichtig hadden gevonden.

In haar woorden:

“De muren bleken van glas. Toen er mensen bleken te zijn die bereid waren mij echt te zien, konden de glazen muren eindelijk breken en kwam heel voorzichtig mijn echte ik naar voren. Wát een cadeau.”

Dit is een voorbeeld van wat er gebeurt als oude hechtingspatronen zichtbaar worden in het lijf:

• ogen die snel wegkijken als het te lang duurt;
• op afstand blijven en aanraking vermijden;
• een verharde buik waar weinig gevoel wordt ervaren.

Waarom het zo spannend is om je écht te laten zien

Als jij vroeger niet goed werd opgevangen in je kwetsbaarheid, dan is het logisch dat je systeem nu nog zegt:

“Voor je het weet lig je weer in duizend stukjes. Doe maar voorzichtig.”

Dus:

• je houdt jezelf in;
• je vertelt nét niet wat er echt speelt;
• of je wordt juist groot en krachtig, om geen pijn te hoeven voelen.

Van buitenaf lijkt het dan soms alsof je “afstandelijk” bent, “druk” of “moeilijk te bereiken”. Maar in essentie gaat het vaak hier over:

• de angst om opnieuw teleurgesteld te worden;
• de angst om te intens te zijn;
• de angst om wéér alleen te eindigen met je gevoel.

Waarom ik in dit werk altijd met lijf én relatie werk

Je kunt veel begrijpen in je hoofd.
Je kunt boeken lezen over hechting, trauma, patronen.
Dat is waardevol en toch mis je dan iets.

In de opleiding en in de groepen werken we altijd in drie lagen:

1. Lichaam – wat laat jouw lijf zien als iemand echt naar je kijkt? En wat voel je in jouw lichaam gebeuren?

2. Emotie – welke oude pijn, schrik of paniek komt daar onder vandaan?

3. Relatie – durf je daarmee in contact te blijven, in plaats van weg te gaan?

 Een deelnemer zei eens:

“Ik realiseerde me dat ik nog nooit op zo’n veilige plek ben geweest, en ook nog nooit op zo’n confronterende. Die combinatie is enorm krachtig.”

Precies dat is wat dit werk doet: veilig genoeg om te zakken, eerlijk genoeg om je niet te laten uitwijken.

Reeks over Anxiety

In het volgende artikel geef ik je een paar eenvoudige, aardse manieren om je lijf te helpen als die oude spanning weer opspeelt. Niet zweverig, gewoon praktisch.

Dit artikel is deel 3 in een reeks over anxiety en innerlijke onrust in relaties:

Deel 1: Innerlijke onrust en anxiety
Deel 2: Wat jouw lichaam verklapt
Deel 4: Simpele oefeningen bij spanning
Deel 5: Innerlijke onrust als richtingsaanwijzer

Wil je dit niet alleen lezen maar ook ervaren in je lijf?
– In de introductieweekenden of kennismakingsworkshops proef je hoe werken met lijf én relatie voelt.
– Met de gratis e-course van de Bellein Academie kun je thuis al beginnen met het herkennen van spanning in je lichaam.